دانشگاه شهید بهشتی تهران

مختصری از دانشگاه شهید بهشتی
دانشگاه شهید بهشتی  که در بهمن ماه سال 1338 تأسيس شده، یکی از دانشگاه‌های دولتی ایران است که در منطقهٔ اوین، غرب ولنجک و شرق درکه در شمال غربی تهران  با 60 هکتار واقع شده‌است. دانشگاه مشتمل بر 57 ساختمان اصلی، 19 دانشکده ، 10 پژوهشکده و  9 مرکز تحقیقاتی می باشد.

این دانشگاه  دارای 17777 دانشجو  می باشد و در مقاطع  تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در دوره های روزانه ،شبانه و دوره های الکترنیکی دانشجو می‌پذیرد و تاکنون بیش از ۴۳٬۳۳۴ دانشجو از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند.

دانشگاه شهید بهشتی دارای :
9562 دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری

8215 دانشجوی کارشناسی

860 عضو هیات علمی است.

دانشگاه شهید بهشتی یکی از دانشگاه‌های دولتی معتبر ایران است که در منطقهٔ اوین، غرب ولنجک و شرق درکه در شمال غربی شهر تهران واقع شده‌است. دانشگاه شهید بهشتی هم‌اکنون دارای ۱۹ دانشکده، ۳ پردیس و ۱۶ پژوهشکده و مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی است. در حال حاضر سید حسن صدوق ریاست این دانشگاه را به عهده دارد.

این دانشگاه در سال ۱۳۳۸ با نام دانشگاه ملی ایران به‌دستور محمدرضا شاه پهلوی و توسط علی شیخ الاسلام تأسیس شد و تا پیش از سال ۱۳۶۲ با این نام خوانده می‌شد. علی‌رغم افتتاح رسمی در اسفندماه ۱۳۳۹، پذیرش دانشجو در مهرماه ۱۳۳۹ و توسط دانشکده‌های معماری و شهرسازی و علوم بانکداری که اولین دانشکده‌های دانشگاه بودند انجام شد. در خرداد ماه سال ۱۳۶۲ ستاد انقلاب فرهنگی وقت با تغییر نام دانشگاه از «دانشگاه ملی ایران» به «دانشگاه شهید بهشتی» موافقت کرد.

تاریخچه دانشگاه قبل از انقلاب اسلامی
پس از انتصاب دکتر علی شیخ­الاسلام به ریاست دانشگاه - برای مدت پنج سال- اعضاء هیأت مؤتمنین دانشگاه با ریاست وزیر دربار، منصوب گردیدند. این هیأت اولین اساسنامه دانشگاه را در تاریخ 8/8/1339 در پنج فصل تهیه نمود. به موجب ماده ۵ اساسنامه مذکور، اساسنامه هیأت امناء دانشگاه نیز در سه فصل با ۱۷ ماده و ۶ تبصره منضم به آن تصویب شد. اساسنامه دانشگاه تا پنج سال بعد یعنی تا سال ۱۳۴۴ به جز در موارد ضروری غیر قابل تغییر بود. اعضای هیأت امناء عبارت بودند از: وزیر فرهنگ، مدیر کل بانک مرکزی ایران، رئیس اتاق بازرگانی تهران، مدیر عامل بنیاد پهلوی، یک نفر نماینده مجلس سنا، دو نفر نماینده مجلس شورای ملی،‌ حداقل سه نفر از شخصیت­های علمی‌ و اقتصادی کشور و رئیس دانشگاه ملی‌ ایران.

در سال ۱۳۴۸، اساسنامه دانشگاه و اساسنامه هیأت امناء با هم تلفیق گردید و اساسنامه جدید تحت عنوان اساسنامه دانشگاه ملی‌ ایران بدون فصل‌بندی و در قالب ۱۶ ماده و ۶ تبصره تنظیم و به تصویب شاه رسید. با توجه به استقرار دانشگاه و بسط و گسترش آن در محل جدید در ماده دوم این اساسنامه مرکز اصلی‌ دانشگاه (اوین) قید شده است و در ماده سوم آن، دانشگاه ملی‌ ایران موسسه ­ای غیر انتفاعی و از لحاظ مالی‌، اداری و آموزشی مستقل و دارای شخصیت حقوقی و هدف آن «پیشبرد دانش و فرهنگ و تربیت نیروی انسانی‌ آزموده و کمک به رشد و توسعه و تحول علمی‌ کشور» معرفی‌ گردیده است. 

تغییر عنوان شورای استادان به شورای دانشگاه، تغییر دیگری بود که در ماده چهار اساسنامه جدید به وجود آمد.

وظائف و اختیارت هیأت امناء در اساسنامه جدید در مقایسه با وظائف مندرج در اساسنامه اولیه دانشگاه، حکایت از آن دارد که، علاوه بر وسعت دامنه تصمیمات برای رفع نیازهای مالی‌ و آموزشی دانشگاه، اعضای هیأت امناء از اختیارات و امکانات بیشتری برخوردار گردیده ­ا‌ند.

آخرین متن موجود که به عنوان اساسنامه دانشگاه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی موجود می‌باشد، اساسنامه­ ای است که در ۱۷ ماده و ۶ تبصره تنظیم و تصویب شده و آخرین ماده آن صریحاً به ملغی شدن اساسنامه ­های قبلی‌ و هیأت امناء دانشگاه ملی‌ ایران و جایگزینی اساسنامه جدید اشاره دارد.

بر اساس ماده ۵ این اساسنامه، تعداد اعضای هیأت امناء ۱۱ نفر است. در این اساسنامه، شرکت رئیس دانشگاه در جلسات بدون حق رای تعیین شده است.

دانشگاه ملی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با تصویب شورای انقلاب به موجب تبصره ۳۶ قانون بودجه سال ۱۳۵۸ مصوب ۲۵/۵/1358، دولتی گردید و با عنایت به بند الف تبصره مذکر هیأت امناء دانشگاه­ها منحل شدند و به جای آنها، هیأت امناء در وزارت فرهنگ و آموزش‌عالی‌ به وجود آمد. بر این اساس، از آن تاریخ به بعد کلیه مسائل اداری، مالی و استخدامی دانشگاه­ها از این مسیر، سیاست­گذاری شده و تصمیمات متخذه به صورت متمرکز جهت اجرا به دانشگاه­ها ابلاغ می‌شدند. گرچه، این روند تا سال ۱۳۶۹ ادامه داشت، در روزهای پایانی سال ۱۳۶۷ و طی جلسات ۱۸۱ و ۱۸۲ مورخ ۹ و 23/12/1367، در شورای‌عالی‌ انقلاب فرهنگی‌ قانونی‌ تحت عنوان «قانون تشکیل هیأت­های امناء دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی‌ و پژوهشی» به تصویب رسید که مواد ۸ و ۹ و ۱۰ این قانون، پس از طرح در مجلس شورای اسلامی و تصویب نهایی، لزوماً به مرحله اجرا در می‌آمد. بالاخره در تاریخ ۲۶/۱۲/۱۳۶۹ یعنی‌ حدود دو سال بعد، قانون نحوه انجام امور مالی‌ و معاملاتی دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی‌ و تحقیقاتی‌ در قالب ۱۰ ماده و ۲ تبصره در مجلس شورای اسلامی به تصویب نهایی رسید و در آغاز سال ۱۳۷۰ به مرحله اجرا درآمد. همچنین به موجب تبصره ماده ۹ این قانون، ترکیب هیأت امناء و به طور کلی‌ مصوبات اخیرالذکر شورای‌عالی‌ انقلاب فرهنگی‌ نیز تأیید گردید. بر این اساس از ابتدای سال ۱۳۷۰ وزارت فرهنگ و آموزش‌عالی‌ نسبت به تشکیل هیأت امناء در دانشگاه­ها با ترکیب مندرج در مصوبه شورای‌عالی‌ انقلاب فرهنگی‌ به صورت منطقه­ای در سطح کشور اقدام نمود. دانشگاه ملی‌ که از سال ۱۳۶۲ به نام دانشگاه شهید بهشتی‌ شناخته می­شد، همراه با ۷ دانشگاه و مرکز آموزش عالی‌ دیگر در زمره هیأت امناء منطقه ۳ دانشگاه­های تهران در نظر گرفته شد. وظائف و اختیارت هیأت امناء مذکور به شرح زیر تعیین شد.

تغییرات عمده پس از انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ به موجب قانونی که در شورای انقلاب تصویب شد دانشگاه ملی، دانشگاهی دولتی اعلام شد (قبل از پیروزی انقلاب اسلامی دانشگاه غیردولتی و خصوصی محسوب می‌شد) و در خرداد ماه سال ۱۳۶۲ ستاد انقلاب فرهنگی وقت با تغییر نام دانشگاه از «ملی ایران» به «شهید بهشتی» موافقت کرد.

در سال ۱۳۶۴ براساس مصوبهٔ دولت جمهوری اسلامی مبنی بر تأسیس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، مراکز درمانی و دانشکده‌های پزشکی و پیراپزشکی از دانشگاه منفک و بعد از ادغام با برخی از مراکز آموزشی دیگر و با نام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی فعالیت خود را آغاز کردند.

جایگاه دانشگاه در رتبه‌بندی‌های معتبر بین‌المللی
براساس جدیدترین رتبه‌بندی دانشگاه‌های دنیا و بر اساس نظام رتبه‌بندی (کاکارلی سیموندز) QS، دانشگاه شهید بهشتی توانست در دو سال متوالی ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ پس از دانشگاه‌های شریف، علم وصنعت، امیرکبیر و تهران، در رتبه پنچم ملی و به ترتیب در رتبه‌های ۷۰۱+ و ۱۰۰۰–۸۰۰ قرار گیرد.

همچنین بر اساس نظام رتبه‌بندی تایمز (Times Higher Education) در سال ۲۰۱۶–۲۰۱۷، دانشگاه شهید بهشتی توانست در رتبه ۸۰۱+ قرار گیرد. همچنین بر اساس آخرین نتایج نظام رتبه‌بندی سال ۲۰۱۶ لایدن که در کشور هلند انجام می‌شود، ۱۴ دانشگاه ایرانی میان ۷۵۰ دانشگاه برتر جهان مورد رتبه‌بندی قرار گرفته‌است. در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ دانشگاه شهید بهشتی به ترتیب در رتبه‌های ۶۶۸ و ۵۸۴ قرار گرفت. این میزان رشد (۸۴ پله رشد در یکسال) بالاترین میزان جهش علمی در دانشگاه‌های کشور محسوب می‌شود. در نظام کل بین ۳٪ تا ۸٪ از انتشارات دانشگاه‌های ایران در زمره ۱۰٪ انتشارات پراستناد درمقایسه با سایر انتشارات حوزه موضوعی مربوط به خود و سال انتشار یکسان قرار دارند و از این نظر به ترتیب دانشگاه‌های صنعتی امیر کبیر ۸٬۴٪ (رتبه جهانی ۵۰۴)، شهید بهشتی ۸٫۲٪ (رتبه جهانی ۵۲۵) و صنعتی شریف ۷٫۴٪ (رتبه جهانی ۶۰۱) در صدر دانشگاه‌های ایران قرار دارند.

قطب‌های علمی پژوهشی در دانشگاه شهید بهشتی
پلاسما و کاربردهای آن (مدیر قطب: دکتر بابک شکری)

توسعه پایدار محیط جغرافیایی

خانواده ایرانی و اسلامی (مدیر قطب: دکتر محمدعلی مظاهری تهرانی)

طراحی شهری در بافت‌های تاریخی با ارزش (مدیر قطب: دکتر علی غفاری)

فوتونیک (مدیر قطب: دکتر محمد مهدی طهرانچی)

کاتالیست (مدیر قطب: دکتر مصطفی محمد پور امینی)

معماری اسلامی

رؤسای دانشگاه
نام مدیران دانشگاه شهید بهشتی از ابتدا تا کنون به شرح زیر است:

1. علی شیخ الاسلام: دکتر علی شیخ الاسلام بنیانگذار دانشگاه، از اسفند ماه سال ۱۳۳۸ تا آبان ماه سال ۱۳۴۴ ریاست دانشگاه را بر عهده داشت. وی حدود ۵ سال رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود. فرخ‌رو پارسا، در سال‌های آغازین کار دانشگاه، عهده‌دار سِمَت مدیر کلی دبیرخانه دانشگاه ملی ایران بود که با این سِمَت وی نخستین مدیر کل زن در ایران شد.

2. عبدالعلی جهانشاهی: عبدالعلی جهانشاهی از آذر ۱۳۴۴ تا خرداد ۱۳۴۵ به عنوان رئیس دانشگاه فعالیت می‌کرد. وی نزدیک به هفت ماه رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود.

3. علی اکبر بینا: علی بینا از خرداد ۱۳۴۵ تا بهمن ۱۳۴۶ بر کرسی ریاست دانشگاه شهید بهشتی تکیه زد. وی کمتر از ۲ سال در این سمت فعالیت کرد.

4. محمد علی مجتهدی: محمد علی مجتهدی از اسفند ۱۳۴۶ تا مرداد ۱۳۴۷ رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود. وی تنها پنج ماه در این پست ماندگار شد.

5. انوشیروان پویان: انوشیروان پویان از شهریور سال ۱۳۴۷ تا شهریور ماه سال ۱۳۵۲ رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود. وی در حدود ۵ سال در ریاست این دانشگاه باقی‌ماند.

6. احمد هوشنگ شریفی: احمد هوشنگ شریفی از شهریور ۱۳۵۲ تا اردیبهشت ۱۳۵۳ به عنوان رئیس دانشگاه شهید بهشتی کار می‌کرد. وی کمتر از هشت ماه در این پست باقی‌ماند.

7. عباس صفویان: عباس صفویان از خرداد ۱۳۵۳ تا شهریور ۱۳۵۶ رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود. وی ۳ سال رئیس این دانشگاه بود.

8. احمد قریشی: احمد قریشی از شهریور ۵۶ تا مهر ۵۷ به عنوان رئیس دانشگاه شهید بهشتی فعالیت می‌کرد. وی حدود یک سال در سمت خود باقی‌ماند.

9. عبدالعلی جهانشاهی: عبدالعلی جهانشاهی از مهر ۵۷ تا بهمن ۵۷ تنها به مدت چهار ماه رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود.

10. عبدالصمد تقی‌زاده: عبدالصمد تقی‌زاده از اسفند ۵۷ تا آبان ۵۹ رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود. وی نزدیک به ۲ سال بر این دانشگاه ریاست کرد.

11. احمد اصغریان جدی: احمد اصغریان جدی از آبان ۱۳۵۹ تا آذر ۱۳۶۰ ریاست بر دانشگاه شهید بهشتی را تجربه کرد. وی یک سال رئیس این دانشگاه بود.

12. محمد حسن احمدی: محمد حسن احمدی تنها ۱۱ ماه رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود. وی از آذر ۱۳۶۰ تا آبان ۱۳۶۱ (۱۱ ماه) رئیس این دانشگاه بود.

13. احمد فرمد: احمد فرمد از آبان ۱۳۶۱ تا آبان ۱۳۶۳ رئیس دانشگاه شهید بهشتی بود. وی ۲ سال در این سمت فعالیت کرد.

14. دکتر هادی ندیمی: از آبان ماه 63 تا بهمن 84 به مدت 21 سال در سمت ریاست دانشگاه شهد بهشتی فعالیت نمودند که این دوران از حیث ثبات مدیریت در یک دانشگاه دولتی ایران بی نظیر می‌باشد.

15. دکتر حمید لطفی: از بهمن 84 تا مهر 86 عهده‌دار این سمت بودند. در مهرماه 86 به صورت ناگهانی از سوی زاهدی وزیر علوم برکنار شدند.

16. احمد شعبانی: دکتر احمد شعبانی استاد تمام دانشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۱ ریاست این دانشگاه را برعهده داشت.

17. دکتر محمد مهدی طهرانچی: از اردیبهشت 91 تا بهمن 95 در این سمت مشغول به کار بودند. در بهمن 1395 طهرانچی توسط فرهادی وزیر وقت علوم برکنار شد.

18. دکتر سید حسن صدوق ونینی: از بهمن ماه 1395 با حکم دکتر فرهادی به ریاست دانشگاه شهید بهشتی منصوب گشت و تاکنون به فعالیت در این پست مشغول است.

دوره‌های مجازی دانشگاه شهید بهشتی تهران
دوره‌های مجازی دانشگاه شهید بهشتی تهران یکی از معتبرترین دوره‌ها در ایران و در سطح خاورمیانه می‌باشد. مدرک دوره‌های مجازی این دانشگاه در تمامی دانشگاه‌های معتبر دنیا پذیرفته می‌شود و از اعتبار بسیار خوبی برخوردار است. این دوره‌ها برای کسانی که شاغل هستند یا وقت کافی در اختیار ندارند بهترین گزینه می‌باشد. علاقه‌مندان جهت پذیرفته شدن در این دوره‌ها باید در آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه دولتی شرکت نمایند و در صورتی که در این آزمون مجاز شوند می‌توانند نسبت به انتخاب این دانشگاه اقدام نمایند. در حال حاضر این دانشگاه در رشته‌های مهندسی معماری کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار کامپیوتر، مدیریت فناوری اطلاعات، حساب داری و علوم کامپیوتر از طریق آزمون کارشناسی ارشد دولتی دانشجو می‌پذیرد. برای پذیرفته شدن در این دانشگاه حداکثر باید رتبهٔ ۱۵۰ را در آزمون کارشناسی ارشد رشتهٔ مربوطه کسب نمایید.

پارک علمی-تحقیقاتی زیر آب شهرستان سوادکوه مازندران (سال تأسیس ۱۳۸۱)

کتابخانهٔ مرکزی و مرکز اسناد (سال تأسیس ۱۳۳۹)

گروه معارف اسلامی (سال تأسیس ۱۳۶۰)

مرکز علمی و تحقیقاتی دانشگاه و همچنين قطب‌هاي علمي جغرافيا، کاتاليست، مطالعات خاورميانه و جهاني شدن، فوتونيک با گرايش ليزر، تاريخ ادبيات فارسي، خانواده، برنامه‌ريزي شهري و طراحي شهري در بافت‌هاي با ارزش و قطب ساختارهاي جبري و منطقي در رياضيات گسسته و کاربردهاي آن، از واحدهاي تخصصي هستند که در زمينه‌هاي مورد علاقه خود بطور گسترده فعاليت مي‌نمايند.

فعاليت‌هاي جاري دانشگاه توسط 5 معاونت آموزشي و تحصيلات تکميلي، دانشجویي، فرهنگي و اجتماعی  پژوهشي و فناوري  و اداري مالي و مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات و مديريت هاي تابعه با فعاليت اداري بيش از 1000 کارمند مجرب هماهنگ و تنظيم مي‌شود.

تربيت بيش از 50000 دانش آموخته در مقاطع مختلف تحصيلي، تقديم 130 شهيد بزرگوار دفاع مقدس و شهید شهریاری به انقلاب اسلامی، برگزاري ده‌ها کنگره، کنفرانس، سمينار و همايش علمي بين‌المللي، منطقه‌اي و کشوري، برگزاري اولين جشنواره فرهنگ ملل، معرفي ده‌ها استاد، پژوهشگر، مدير پژوهشي مخترع و مکتشف نمونه در سطح کشور، ابتکار برگزاري جشن‌هاي ازدواج دانشجوئي، اعطاي دکتراي افتخاري به مرحوم استاد بيرشک و.... برگ‌هاي زريني از افتخارات بي‌شمار دانشگاه شهيد بهشتي هستند.