جغرافیای سیاسی: Political Geography
جغرافیای سیاسی: Political Geography جغرافیای سیاسی به عنوان یکی از شاخه های علوم جغرافیایی به مطالعه بعد سیاسی فضای جغرافیایی میپردازد، بدین معنی که در فضای جغرافیایی اعم از مقیاس محلی تا جهانی و فرا کروی سویه ها، پدیده ها و ساخت هایی وجود دارند که اساسا ماهیت فضایی/جغرافیایی دارند که با مؤلفه سیاست در آمیخته اند. بنابراین، بن مایه فلسفی جغرافیای سیاسی را مکانها، فضاها و پدیده هایی تشکیل میدهند که در آفرینش، واقعیت و نمود دارند.
دانشگاه تربیت مدرس با پذیرش اولین دانشجویان دوره دکتری با گرایش جغرافیای سیاسی در سال ۱۳۶۶ این رشته را به صورت علمی - آکادمیک به جامعه علمی ایران عرضه کرد. دهه ۱۳۷۰ و اوایل دهه ۸۰ را باید انقلاب علمی جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک در ایر ان دانست. تهیه و تصویب برنامه رشته مستقل جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک در مقطع کارشناسی ارشد در سال ۱۳۷۱ در دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه امام حسین موجب نگرش‌های جدیدی به این رشته در ایران گشت.
بر اساس این برنامه دانشگاه‌های امام حسین، تهران، تربیت مدرس و آزاد اسلامی اقدام به پذیرش مستمر دانشجو نمودند. برنامه مقطع دکتری جغرافیای سیاسی به عنوان یک رشته مستقل آکادمیک را دانشگاه تربیت مدرسدر سال ۱۳۷۷ پیشنهاد کرد و به تصویب شورای عالی برنامه‌ریزی رسید و از همان سال دانشگاه‌های تربیت مدرس، تهران و آزاد اسلامی اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع دکتری کردند.
رشته جغرافیای سیاسی در گروه علوم انسانی مجموعه جغرافیا قرار گرفته است. با توجه به دفترچه ثبت نام آزمون دکتری ، تمامی داوطلبانی که از رشته های علوم جغرافیایی ، علوم سیاسی ، روابط بین الملل ، حقوق در مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل شدند ، می توانند در این کدرشته امتحانی شرکت کنند . رشته جغرافیای سیاسی در سال های گذشته در دوره های روزانه ، نوبت دوم و پردیس خودگران و دانشگاه آزاد پذیرش دانشجو داشته است .
دروس امتحانی رشته جغرافیای سیاسی
عناوین دروس امتحانی رشته جغرافیای سیاسی در آزمون دکتری سراسری و دانشگاه آزاد | |
سوالات دروس عمومی | استعداد تحصیلی - زبان انگلیسی |
سوالات دروس تخصصی در سطح کارشناسی | روش تحقیق در جغرافیا - جغرافیای سیاسی ( مبانی و ایران ) |
سوالات دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد | اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک - نظریه های جغرافیای سیاسی |
منابع آزمون دکتری جغرافیای سیاسی
سازمان سنجش آموزش کشور ، منابع آزمون دکتری را به صورت قطعی بیان نکرده است و فقط به بیان کردن عناوین دروس امتحانی در سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد پرداخته است . بنابر این نمیتوان به قطعیت گفت که کتاب های زیر جزو منابع اصلی آزمون دکتری جغرافیای سیاسی هستند .
منابع آزمون دکتری جغرافیای سیاسی | ||
| دروس در سطح کارشناسی | روش تحقیق در جغرافیا | حافظ نیا، محمدرضا، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران؛ انتشارات سمت، 1389 , نعمت‌زاده، شهین، کتاب‌شناسی توصیفی روش تحقیق، مرکز اسناد و مدارک علمی ایران، تهران: 1366 , ایان‌های: احمدپور، احمد، محمد اسکندری، روش‌های تحقیق کیفی در جغرافیای انسانی، انتشارات سمت , جیمز ام لیندسی: رضوانی، محمدرضا، روش‌های تحقیق در جغرافیای انسانی , پوراحمد، اسکندری، روش‌های تحقیق کیفی در جغرافیای انسانی، انتشارات سمت |
| جغرافیای سیاسی ( مبانی و ایران ) | احمدی پور، زهرا، قنبری، قاسم و کرمی، قاسم(1390)، سازماندهی سیاسی فضا، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، چاپ اول , بلاکسل، مارک (1389)، جغرافیای سیاسی (ترجمه محمدرضا حافظ نیا، عطااله عبدی، حسین ربیعی و عباس احمدی)، تهران: نشر انتخاب، چاپ اول , حافظ نیا، محمدرضا(1386)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول , حافظ نیا، محمدرضا و کاویانی¬راد، مراد(1392)، افق‌های جدید در جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت، چاپ سوم , میر حیدر، دره (1389)، مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت، چاپ پانزدهم , میر حیدر، دره (1391)، مبانی جغرافیای سیاسی، انتشارات سمت، ویرایش اول، چاپ هجدهم , مجتهدزاده، پیروز(1381)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: سمت، چاپ اول , مویر، ریچارد(1379)، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی (ترجمه دره میر حیدر با همکاری یحیی صفوی)، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح | |
| دروس در سطح کارشناسی ارشد | اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک | حافظ نیا، محمدرضا(1385)، اصول و مفاهیم ژئوپولیتیک، مشهد، انتشارات پاپلی، چاپ اول , عزتی، عزت الله(1385)، ژئوپولیتیک، ، تهران: انتشارات سمت، چاپ ششم |
نظریه های جغرافیای سیاسی | ||
گرایش های دکتری جغرافیا:
*رشته جغرافیای سیاسی
*رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری
*رشته جغرافیاوبرنامه ریزی روستایی
*رشته ژئومورفولوژي
*رشته آب و هواشناسی
*رشته سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی
